Δωρεά ιστών και οργάνων

Η Δωρεά Ιστών και Οργάνων είναι μία πράξη βαθιά ανθρώπινη, άμεσα συνδεδεμένη με αλτρουιστικά συναισθήματα και εκφράζει την έμφυτη ανάγκη των ανθρώπων για αλληλοϋποστήριξη. Η υιοθέτηση και η διάδοση της ιδέας της δωρεάς οργάνων και ιστών μπορεί να γίνει πολύτιμο ΔΩΡΟ ΖΩΗΣ για κάποιους ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη.

Γι’αυτό αξίζει να γνωρίζουμε ότι:

Η Δωρεά Οργάνων αφορά την προσφορά των οργάνων προς μεταμόσχευση από έναν συνάνθρωπό μας (δότης) που δεν είναι πια στη ζωή. Aπό έναν (1) δότη, μπορούν να σωθούν έως και είκοσι (20) ασθενείς που έχουν ανάγκη από νέα καρδιά, πνεύμονες, ήπαρ, νεφρούς, κερατοειδείς, δέρμα ή και οστά.
Η Δωρεά Οργάνων πραγματοποιείται μόνο από εγκεφαλικά νεκρούς ανθρώπους, που νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Ο εγκεφαλικός θάνατος είναι μία μη αναστρέψιμη κατάσταση. Σε περίπτωση εγκεφαλικού θανάτου η οικογένεια του δυνητικού δότη προσεγγίζεται από εξειδικευμένους γιατρούς της Μ.Ε.Θ. και ενημερώνεται για τη δυνατότητα δωρεάς οργάνων του εκλιπόντος. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι πάντοτε ζητείται η συναίνεση ων συγγενών ανεξάρτητα αν ο εκλιπών είχε δηλώσει Δωρητής Οργάνων (είχε κάρτα) εν ζωή. Αυτό γίνεται από σεβασμό στην οικογένεια του δυνητικού δότη, ενώ σχεδόν πάντα η οικογένεια συναινεί όταν ο εκλιπών τους το είχε δηλώσει ή είχε συζητήσει το θέμα με την οικογένεια όσο βρισκόταν ακόμη στη ζωή.
Μερικές φορές τα όργανα από δυνητικούς δότες δεν αξιοποιούνται προς μεταμόσχευση επειδή δεν είχαν συζητήσει ποτέ όσο ζούσαν με την οικογένειά τους τη θετική τους στάση απέναντι στη Δωρεά Οργάνων.

Είναι λοιπόν σημαντικό να ενημερωθούμε ώστε να καταπολεμήσουμε την άγνοια και την επιφυλακτικότητα μας και στη συνέχεια να ενημερώσουμε και τους οικείους μας για τη στάση μας στο συγκεκριμένο θέμα. Αρκεί να σκεφτούμε ότι κάποια στιγμή στη ζωή μας εμείς ή κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο μπορεί να βρεθεί σε ανάγκη για μεταμόσχευση.

Περισσότερες πληροφορίες για τη δωρεά ιστών και οργάνων μπορείτε να λάβετε αν επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Ε.Ο.Μ. στο www.eom.gr ή αν τηλεφωνήσετε στο τετραψήφιο 1147 ή στο 210 6471200.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) το Νοέμβριο του 2017 η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις του ευρωπαϊκού χάρτη Δωρεάς Οργάνων και Μεταμοσχεύσεων, ενώ τα τελευταία χρόνια η δραματική μείωση των αξιοποιούμενων δοτών έχει οδηγήσει και σε αντίστοιχη μείωση των μεταμοσχεύσεων. Πιο συγκεκριμένα το έτος 2000 οπότε ο ΕΟΜ ανέλαβε την ευθύνη ανάπτυξης του μεταμοσχευτικού προγράμματος τις χώρας μας, υπήρχαν 3,6 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού ετησίως. Και ενώ το 2008 οι δότες οργάνων έφτασαν τους 8,9 ανά εκατομμυριο πληθυσμού, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη μείωση. Έτσι για το έτος 2015, οι δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού διαμορφώθηκαν σε 2,7.

Αντίστοιχα στην Ευρώπη, ο μέσος ευρωπαϊκός είναι στους 20 δότες α.ε.π., ενώ υπάρχουν χώρες που αξιοποιούν 35 δότες α.ε.π., όπως η Ισπανία και η Κροατία, και ως εκ τούτου πραγματοποιούν χιλιάδες μεταμοσχεύσεις.

Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι σε χώρες όπως η Ισπανία για παράδειγμα η νομοθεσία προβλέπει ότι οι κάτοικοι είναι όλοι δυνητικά δότες, εκτός και οι ίδιοι επιλέξουν το αντίθετο. Ενώ, αντίθετα στη Γερμανία κανείς δεν είναι δότης, εκτός και αν το επιλέξει και το δηλώσει ο ίδιος.

Όπως επισημαίνεται από τον ΕΟΜ στις προτεραιότητες του Οργανισμού είναι η αύξηση της διαθεσιμότητας οργάνων προς μεταμόσχευση. Όμως για να επιτευχθεί αυτό, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η υποστήριξη των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.) και κυρίως η επάρκεια κλινών σε αυτές, πρωτίστως για τους ασθενείς με ελπίδες επιβίωσης, αλλά και για τους δυνητικούς δότες οργάνων. Παράλληλα με αυτά, απαραίτητη είναι η ανάπτυξη προγραμμάτων ποιοτικού ελέγχου των διαδικασιών δωρεάς και μεταμόσχευσης, η ενίσχυση της αξιοπιστίας του συστήματος μεταμοσχεύσεων στη κοινή γνώμη, η διεύρυνση της «δεξαμενής» των δοτών οργάνων, η ενίσχυση των μονάδων μεταμόσχευσης, η περαιτέρω ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού και η βελτίωση της προσβασιμότητας και της σωστής πληροφόρησης των ασθενών για τη θεραπεία μέσω της μεταμόσχευσης.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, οι Λίστες Αναμονής για Μεταμόσχευση από Αποβιώσαντα Δότη υπάρχουν μόνο για τα εξής συμπαγή όργανα: Νεφρό, Ήπαρ, Καρδιά. Αυτή τη χρονική περίοδο υπάρχουν 157 ασθενείς εν αναμονή ηπατικού μοσχεύματος, 34 ασθενείς εν αναμονή καρδιακού μοσχεύματος και 1.214 ασθενείς εν αναμονή νεφρικού μοσχεύματος.

Οι μεταμοσχεύσεις στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα λειτουργούν:

5 Μονάδες Μεταμόσχευσης Νεφρού,

1 Μονάδα Μεταμόσχευσης Ήπατος και

1 Μονάδα Μεταμόσχευσης Καρδιάς.

Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται:

Μεταμοσχεύσεις Νεφρού από Ζώντα και Αποβιώσαντα Δότη
Μεταμοσχεύσεις Ήπατος Ενηλίκων από Αποβιώσαντα Δότη,
Μεταμοσχεύσεις Καρδιάς Ενηλίκων από Αποβιώσαντα Δότη.

Δεν πραγματοποιούνται:

Παιδιατρικές Μεταμοσχεύσεις Ήπατος,
Ζώσες Μεταμοσχεύσεις Ήπατος,
Παιδιατρικές Μεταμοσχεύσεις Καρδιάς,
Μεταμοσχεύσεις Πνευμόνων (παρ’ ότι υπάρχει η σχετική άδεια στο ΓΝΘ Γ. Παπανικολάου, το πρόγραμμα όμως μέχρι στιγμής δεν έχει καταστεί εφικτό να ξεκινήσει),
Εντέρου,
Παγκρέατος και Νησιδίων.

Τα στοιχεία του ΕΟΜ για το έτος 2016 δείχνουν ότι συνολικά 54 ασθενείς έλαβαν έγκριση μετάβασης στο εξωτερικό για να υποβληθούν σε μεταμόσχευση. Οι ασθενείς αυτοί αιτήθηκαν την μετάβασή τους στο εξωτερικό προκειμένου να υποβληθούν σε μεταμόσχευση των εξής οργάνων: νεφρό, λεπτό έντερο, ήπαρ, πνεύμονες, καρδιά.

Οικονομικά στοιχεία

Το κόστος μεταμόσχευσης ενός ασθενούς στο εξωτερικό εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως είναι το Μεταμοσχευτικό Κέντρο στο οποίο ο ασθενής θα μεταμοσχευθεί, το είδος της μεταμόσχευσης στην οποία θα υποβληθεί, οι ημέρες νοσηλείας κ.λπ. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να αναφέρουμε ότι το κόστος μεταμόσχευσης κυμαίνεται από 100.000 – 300.000 ευρώ. Το κόστος αυτό αφορά μεταμοσχεύσεις που δεν παρουσιάζουν επιπλοκές και με την προβλεπόμενη και όχι παρατεταμένη παραμονή του υποψηφίου στο εξωτερικό.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η αιμοκάθαρση ενός νεφροπαθούς κοστίζει στο Ασφαλιστικό Ταμείο περίπου 40.000 ευρώ ετησίως. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα έχουμε γύρω στους 13.000 ασθενείς σε αιμοκάθαρση. Σύμφωνα με τον ΕΟΜ, αν αντί για 100 μεταμοσχεύσεις νεφρού το χρόνο, γίνονταν πάνω από 300, με δεδομένο πάντα ότι θα ήταν δυνατή η αξιοποίηση των οργάνων περισσότερων από 150 δοτών το χρόνο (δυνητικοί εγκεφαλικά νεκροί δότες υπάρχουν, όμως δεν εντοπίζονται έγκαιρα στα νοσοκομεία και δεν προσεγγίζεται η οικογένεια τους από τους ιατρούς), αυτό σημαίνει ότι μέσα σε ένα χρόνο θα εξοικονομούσε το κράτος περίπου 8.000.000 ευρώ, μόνο από τις μεταμοσχεύσεις νεφρού, μέρος των οποίων θα μπορούσε να επενδυθεί στο Σύστημα Μεταμοσχεύσεων.

Οι πληροφορίες σε αυτή τη σελίδα είναι από τον ιστότοπο του ΕΟΜ, http://www.eom.gr/